چکیده:
يكي از مواردي كه زن با اثبات آن در دادگاه ميتواند طلاق بگيرد، عسر و حرج است. طبق ماده 1130 قانون مدني ايران در صورتي كه دوام زوجيت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وي ميتواند به حاكم شرع مراجعه و تقاضاي طلاق كند، چنانچه عسر و حرج مذكور در محكمه ثابت شود، دادگاه ميتواند زوج را اجبار به طلاق نمايد و در صورتي كه اجبار ميسر نباشد زوجه به اذن حاكم شرع طلاق داده ميشود.
اما مسئله‌ای که در این میان مطرح شده و مبنای این پژوهش نیز واکاوی و بررسی آن است، اینکه اساساً در زندگی زناشویی که امتداد نسل یکی از اهداف عقد نکاح است، چه اقداماتی در این خصوص از سوی زوج می‌تواند موجبات عسر و حرج زوجه را فراهم نماید تا زوجه نسبت به جاری شدن مشقت و سختی در زندگی اقدام به اقامه دعوا در مرجع صالح قضایی نماید. لذا این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و به شیوه تحلیلی – استنباطی انجام گردیده و این هدف آن بررسي ارکان و شرایط ارائه قاعده عسر و حرج به درخواست زوجه به منظور محروم شدن وی از حق مادر شدن است.
یافته‌ها حاکی از آن است که مواد مختلف قانونی مدنی این مورد را پوشش داده و نسبت به احقاق حق زوجه موارد متعددی را جهت رهاسازی از مشقت و محنت وی از زندگی زناشویی، پیش بینی کرده است.
کلمات کلیدی:
زندگی زناشویی، عسر و حرج، مشقت، فرزندآوری، حقوق مدنی.