تحلیل انتقادی رویکرد فقه سنتی نص گرا به حقوق زنان (مورد پژوهی حق زن در نگاه به خواستگار) / علی شفیعی
چکیده:
زنان بهعنوان نیمی از جامعه انسانی در جهان گذشته از شخصیت انسانی و جایگاه اجتماعی و حقوقی بسیار کمرنگ برخوردار بودهاند که جهان جدید تلاشی سترگ و ستودنی را برای احیاء شخصیت حقیقی ایشان و به تبع آن جایگاه و شخصیت حقوقی و اجتماعی آنان را آغاز کرده و نسیم آن در جامعه پیرامونی ما نیز وزیدن گرفته است.
این توجه ویژه به مقوله حقوق زنان بهعنوان یک مسئله؛ منجر به بازخوانی رهآورد فقهی فقیهان پیشین توسط پارهای از فقیهان معاصر و پیشنهاد توسعه این بازخوانیها در دیگر حوزههای مرتبط با فقه؛ توسط پژوهشگران حوزه فقه گردیده که فرصتی مغتنم برای سرعت بخشیدن به نهادینه کردن حقوق حداکثری زنان در جامعه است.
حقوق زنان در فقه شیعی در یک نگاه و داوری پسینی و در یک تقسیم کلان به دو رویکرد عمده تقسیم میشود: رویکرد اصولگرایی یا سنت گرایانه؛ رویکرد تجددگرایانه و نواندیشانه که هر یک از این دو رویکردِ کلان؛ زیر رویکردها یا خُرده رویکردهایی دارند که باید در پژوهشی فراختر به آنها پرداخته شود.
در این مقاله پس از تحلیل انتقادی رویکرد فقه سنتی نص گرا به حقوق زنان بهعنوان نمونه از فرع فقهی «نگاه دختر و پسر به یکدیگر در مجلس خواستگاری» سخن خواهد رفت تا نشان داده شود که رویکرد نصگرایی که زیرمجموعه فقه سنتی است در مقوله حقوق زنان با چه چالشهایی مواجهه است.
کلیدواژه:
تحلیل انتقادی، فقه سنتی، فقه نصگرا، حقوق زنان، خواستگاری.